ایلام یکی از مهم‌ترین مناطق مستعد تولیدات محصولات کشاورزی است.این استان با توجه به وجود آب و هوای چهار فصل دارای تنوع کشت انواع محصولات کشاورزی است .که وجود و نزدیکی مرز مهران برای صادرات یک مزیت بسیار بزرگ است.
ایلام را باید به علت برخوداری از منابع آبی، اراضی زراعی مرغوب، مراتع و خاک حاصلخیز یک استان کشاورزی خیز برشمرد.در خلا صنایع بزرگ صنعتی و تولیدی، بیش از یک سوم جمعیت استان ایلام در بخش‌های مختلف کشاورزی اشتغال دارند و بار اصلی اقتصاد و معیشت ایلام را بر دوش می‌کشند.استان ایلام دارای ظرفیتهای بزرگی در بخش کشاورزی است .به طوری که 20 نوع رقم محصول کشاورزی در این استان تولید می شود.لیموترش و لیموشیرین، زیتون، گردو، انگور، انار، انجیر، زردآلو از مهم‌ترین محصولات باغی، خیار، انواع صیفی و سبزی، گندم، جو، کلزا، زعفران، چغندر از مهم‌ترین محصولات زراعی استان ایلام است.
هرچند در ۲ سال زراعی اخیر کاهش محسوس نزولات جوی باعث کاهش تولید و برداشت محصولات کشاورزی در این استان شد. اما با این وجود اقتصاد بر پایه کشاورزی همچنان حرف اول را در استان ایلام می‌زند.
سهم استان ایلام از کل سطح برداشت محصولات زراعی کشور حدود ۲/۲ درصد (رتبه ۱۷) است .همچنین استان با تولید ۶۸۳ هزار تن معادل ۱/۱ درصد از کل تولید محصولات زراعی کشور در جایگاه ۲۶ قرار دارد.سالانه 450 هزار تن انواع محصول کشاورزی به ارزش 400 میلیارد تومان در استان ایلام تولید می شود .
در این استان گندم و برنج و همچنین ذرت به عنوان سه محصول مهم در نیازهای اصلی جامعه تولید می شود. استان ایلام از نظر تولید گندم در رتبه ۱۴، جو رتبه ۲۱، برنج رتبه ۶، ذرت دانه‌ای رتبه ۵ و کلزا رتبه ۳ کشوری قرار دارد.
علی‌رغم بروز شدیدترین خشکسالی در استان ایلام میزان تولید محصولات زراعی در سال جاری در این استان ،شامل گندم ۲۳۵۰۰۰ تن، جو ۱۸۰۰۰ تن، شلتوک ۱۷۵۰۰ تن، ذرت دانه ای ۲۶۰۰۰ تن، دانه‌های روغنی ۱۳۰۰۰ تن، تولید انواع علوفه ۱۳۰۰۰۰ تن و سایر محصولات ۲۴۵ هزار تن است.
با شناسایی توانمندی‌های هر استان برای تولید محصولات کشاورزی می‌توان به تولیدات کشاورزی پایدار، استفاده و حفظ منابع طبیعی، اشتغال‌زایی، تامین نیازهای داخلی، افزایش صادرات و همچنین افزایش نرخ ارزآوری در استان دست یافت.
محصولات کشاورزی تولید شده در ایلام
استان ایلام دارای ظرفیتهای بزرگی در بخش کشاورزی است. به طوری که 20 نوع رقم محصولات کشاورزی در این استان تولید می شود.استان ایلام دارای ۳۴۰ هزار هکتار اراضی زراعی و بیش از پنج هزار هکتار باغات است.استان ایلام از نظر تولید گندم در رتبه ۱۴، جو رتبه ۲۱، برنج رتبه ۶، ذرت دانه‌ای رتبه ۵ و کلزا رتبه ۳ کشوری قرار دارد.
برنج یکی از محصولات مهم کشاورزی استان ایلام است .که هم اکنون سه هزار و 300 هکتار از اراضی استان ایلاک به کشت برنج اختصاص دارد .ارقام تولیدی برنج در استان ایلام شامل شمشیری و عنبربو است. که نوع عنبربو آن در شهرستان سیروان رونق دارد و در کشور معروف شده است.۴۰ هزار هکتار از اراضی زارعی استان به زیر کشت غلات به ویژه گندم، حبوبات، دانه های روغنی و علوفه رفته است. سهم گندم از سایر محصولات بیشتر است.
استان ایلام کیفی ترین گندم کشور را تولید می کند، هم اکنون ۲ برابر نیاز استان ایلام گندم در این استان تولید می شود. ظرفیت ذخیره سازی سیلوهای گندم در ایلام ۴۵۰ هزار تن است.تولید گندم در ایلام در بهترین شرایط ۳۲۶ هزار تن بوده و مازاد گندم عموما به استان های دیگر بخصوص تهران ارسال می شود.
استان ایلام به لحاظ تنوع شرایط اقلیمی خاص یکی از مناطق بسیار مستعد جهت کشت دانه‌های روغنی به شمار می آید.در استان ایلام سالانه بیش از ۲۰ هزار تن کلزا تولید می‌شود و این استان دارای رتبه سوم تولید کلزا در کشور است.
50 هزار و 150 هكتار از اراضي استان ايلام در سال زراعي جاري زير كشت محصول جو رفته كه از اين مقدار يك هزار و 400 هكتار آبي و 48 هزار و 750 هكتار اراضي ديم است.ميزان جو برداشت شده از مزارع استان ايلام، 56 هزار تن است.
۴۳۰۰ هکتار ذرت دانه ای و ۲۷۰۰ هکتار ذرت سیلویی در سطح استان ایلام کشت می شود.
سطح کل باغات استان ایلام در حال حاضر ۵ هزار و ۵۰۰ هکتار است که از این میزان حدود ۸۸۳ هکتار آن غیربارور و مابقی سطوح درختان بارور است.سالانه در حدود ۲۳ هزار تن تولیدات محصولات باغی در استان است.عمده محصولات باغی استان ایلام شامل انگور با یک هزار و ۵۰۰ هکتار، گردو با حدود یک هزار و ۶۵۰ هکتار، هلو، زردآلو و زیتون و باغات انار است.
تپه علی کش و پیشینه کشاورزی در ایلام
استان ایلام در غرب ایران با پیشینه 11 هزار سال تمدن مهد كشاورزی جهان است. ایلام و منطقه تاریخی تپه علی کش اولین محل كاشت غلات در جهان هستند.در گذشته ایلام به سرزمینی که از ولایات خوزستان ، لرستان،ایلام(کنونی)و کوه های بختیاری ترکیب یافته بود اطلاق می‌شد. حدود این سرزمین از طرف غرب به دجله، از طرف شرق قسمتی از پارس، از سمت شمال راهی که ازبابل به همدان و کرمانشاه می‌رفت و از سمت جنوب به خلیج فارس تا بوشهر منتهی می‌شد.
استان ایلام دارای تپه های مهم و باستانی زیادی است.این تپه ها شامل علی کش، سبز، موسیان، فرخ آباد، چغا سفید و بیات تپه هستند.استان ایلام و منطقه تاریخی تپه علی كش به عنوان اولین محل كاشت غلات در جهان شناخته می شوند. ایلام از قدیمی ترین مناطق جهان در زمینه شكل گیری تمدن بوده و آثار به جا مانده از مناطق تاریخی این موضوع را تایید می كند.
معروفترین این تپه ها علی کش است .که در سال1961 میلادی توسط فرانک هول و جیمزنیلی مورد بررسی و کاوش قرار گرفت. ساکنان علی کش به عنوان اولین کشاورزان پیش از تاریخ شناخته شده اند .چرا که موفق شدند در هزاره هفتم پیش از میلاد 2 نوع محصول گندم و جو را کشت کنند. همچنین علی کش یکی از نخستین مکان های بود که برخی حیوانات در آن اهلی شده بودند.9 هزار سال پیش در این منطقه برای نخستین بار در جهان اهلی سازی دانه های گیاهی آغاز شد و بشر در منطقه 'تپه علی كش' شهرستان دهلران به كشاورزی پرداخت.
روند گسترش كشاورزی و اسقرار بشر در دهلران به سه دسته تقسیم می شود .كه نخستین مورد گروه كشاورزان دیم، دومین گروه كشاورزان آبی و گروه سوم گروه دامداران بودند . این سه گروه در طول تاریخ مكمل یكدیگر بوده و با هم پیوند كاملی داشته كه بعدها بر اثر وقوع تحولات آب وهوایی و دیگر مسائل، این منطقه شاهد افزایش، كاهش یا فقدان گروه‌های انسانی بوده است.
رودخانه‌های منطقه دهلران در دوران باستانی نشان دهنده استفاده از كانال‌ها و شیوه‌های پیشرفته انسانی است .در صورتی كه در دیگر مناطق جهان چنین چیزی وجود نداشته است.
منطقه تپه سفید با فاصله 200 الی 300 ساله پس از علی‌کش تاسیس شده است که برای اولین بار و توسط ساکنین منطقه محصولاتی همچون گندم شش‌پر، پنبه و کتان کشت شده است که به دنبال تاسیس این منطقه مسکونی تپه سبز نیز احداث شده است.
بیشتر مناطق ایران در حوزه خشك و نیمه خشك قرار دارد .اما ایلام با بارندگی 450 میلی متری در سال از استعداد و توانمندی بالایی برای تولید محصولات كشاورزی برخوردار است.که با استفاده از این قابلیت می توان به رشد و توسعه کشاورزی و همچنین اقتصاد در استان ایلام و کشور دست پبدا کرد.
کشت گلخانه در ایلام
کشت گلخانه‌ای به صورت مدرن در سال‌های اخیر در نقاط مختلف کشور از جمله استان ایلام مورد توجه و توسعه قرار گرفته است. افزایش واحدهای گلخانه‌ای در استان ایلام در سال‌های اخیر باعث توسعه کشت محصولات مختلف کشاورزی و رونق اشتغال در مناطق محروم استان شده است.در استان ایلام به مدد بهره‌مندی از شرایط آب و هوایی، موقعیت جغرافیایی، حاصلخیزی اراضی و زمین‌های مسطح مناسب کشت و زرع زمینه برای توسعه گلخانه‌ها فراهم و در سال‌های اخیر روند توسعه گلخانه‌ها به طور جدی پیگیری و اجرایی شده است.
افتتاح طرح مجتمع محصولات گلخانه‌ای هیدروپونیک صالح آباد در جنوب استان ایلام با تولید سالانه ۲۰ هزار تن محصولات مختلف و همچنین بهره برداری از پروژه گلخانه مدرن هیدروپونیک هلیلان با تولید سالانه یک هزار و ۷۰۰ تن محصولات صیفی در سال ۱۴۰۰، نوید آینده‌ای درخشان را پیش روی استان ایلام در کشت گلخانه‌ای گذاشته است.با توجه به مسئله جدی کم آبی در استان ایلام، توسعه کشت گلخانه‌ای مصرف آب ۱۰ برابر کاهش است . همچنین عملکرد تولید محصول نیز در مقایسه با کشت‌های مشابه در فضای باز ۱۲ برابر افزایش دارد.
علاوه بر این رونق تولید دربخش محصولات مختلف کشاورزی، اشتغال در مناطق محروم استان ایلام نیز رونق می‌گیرد. محصولات گلخانه‌ای را با توجه به وجود مرز مهران در استان ایلام می‌توان به راحتی عراق صادر کرد.
بزرگترین گلخانه استان ایلام در منطقه محروم هلیلان قرار دارد.این گلخانه به صورت هیدروپونیک است که در حال حاضر سطح زیرکشت گلخانه چهار هکتار است.این گلخانه با ظرفیت تولید سالانه یک هزار و ۷۰۰ تن محصولات صیفی جات می‌تواند بخشی از نیاز استان وحتی استان‌های همجوار را نیز تامین کند
هیدروپونیک کشت کنترل شده‌ای است که نسبت به خاک مزایای زیادی دارد.روشی که بدون خاک و با استفاده از آب نیاز غذایی گیاه را تامین می‌کند .
یکی از محوری ترین و اصلی ترین سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی افزایش سطح گلخانه‌ها در کشور است.در استان ایلام در حال حاضر ۱۵ هکتار سطح زیرکشت گلخانه وجود دارد . در این گلخانه‌ها چهار هزار و ۵۰۰ تن محصولات مختلف تولید می‌شود.سالانه سه هزار تن محصولات مختلف گوجه، خیار و فلفل دلمه‌ای در گلخانه‌های استان برداشت می‌شود. کشت گلخانه منابع ارزشمندی برای استان ایلام است چرا که در مصرف آب صرفه جویی می‌شود.
تولید گندم در ایلام
استان با تولید ۶۸۳ هزار تن معادل ۱/۱ درصد از کل تولید محصولات زراعی کشور در جایگاه ۲۶ قرار دارد.در سال زراعی جاری بیش از ۱۴۴ هزار هکتار از اراضی زراعی کشاورزان ایلام برای تولید گندم آبی و دیم است. که از این مقدار ۶۰ هزار هکتار آن گندم آبی و۸۴ هزار هکتار نیز گندم دیم است.
در این مقاله به بررسی و میزان کشت گندم در استان ایلام و شهرستان دهلران پرداخته ایم. با رسان آب همراه باشید.
ایلام به‌عنوان یکی از استان‌های تولیدکننده گندم در سطح کشور در تولید این محصول رتبه نخست کشوری دارد. استان ایلام دارای 340 هزار هکتار زمین قابل کشت است که هرساله از سوی کشاورزان مورد فعالیت های کشاورزی قرار می گیرد. از این میزان اراضی کشاورزی 70 هزار هکتار آن آبی و مابقی به صورت دیم کشت می شود.با توجه به ظرفیت های خوب و مناسب آب که در استان ایلام وجود دارد باید سطح زیر کشت اراضی آبی افزایش یابد.
۲۳۰ هزارهکتار از اراضی استان ایلام زیر کشت رفته است که از این میزان ۱۵ هزار هکتار آن مربوط به کشت محصولات آب بر است.
کشاورزان شهرستان دهلران ۵۹۸۴۱ هکتار از زمین‌های کشاورزی خود در بخش های تابعه را به کشت گندم اختصاص داده‌اند .که از این میزان ۴۵۹۹۶ هکتار آن آبی و ۱۳۸۴۵ هکتار نیز کشت دیم است.شهرستان دهلران با میانگین سطح زیر کشت ۶۲ هزار هکتار کشت گندم و میانگین تولید سالیانه ۱۸۰ هزار تن ، یکی از مناطق مهم کشت گندم در کشور است.
کشت پاییزه در ایلام
کشت پاییزه از اواسط مهر در استان ایلام آغاز می شود .بیش از ۲۱۵ هزار هکتار از اراضی استان ایلام، تحت کشت محصولات پاییزه شامل گندم، جو و کلزا قرار دارد. ۶۰۰هکتار گندم آبی، ۲۲۰ هکتار گندم دیم، ۱۰۱۵۰ هکتار کلزا و ۲۰۰ هکتار جو دیم در پاییز در ایلام کشت می شود.
قبل از کشت پاییزه در ایلام باید اطلاعاتی ار این مورد در استان ایلام داشته باشیم . برای آشنایی با کشت پاییزه در ایلام در این مقاله با رسان آب همراه باشید .
وابسته بودن مزارع گندم و جو استان ایلام به کشت دیم، باعث اهمیت کلیدی بارش‌های پاییزه در این استان است. بارش‌هایی که باید در اواخر آبان ماه یا اوایل آذر زمین را به حد کافی خیس و مناسب بذرپاشی کند.
کشت پاییزه در سطح اراضی کشاورزی ایلام شامل گندم آبی و دیم، جو، دانه روغنی کلزا و چغندر است.عمده کشت محصولات پاییزه در استان در شهرهای دهلران، دره‌شهر و مهران انجام می‌شود.کشت حبوبات از جمله عدس و جو از آذر ماه در مناطق مختلف ایلام آغاز می شود.
تاکنون 3000 هکتار از اراضی مستعد و حاصلخیز کشاورزی دیم و آبی این شهرستان دره شهر به کشت غلات پاییزه گندم و جو اختصاص یافته است.تا پایان فصل کاشت به 10 هزار 550 هکتار افزایش یابد که از این میزان 3000 هکتار گندم آبی، 6500 هکتار گندم دیم و1050 هکتار جو دیم است.شهرستان دره شهر دارای 16 هزار هکتار اراضی کشاورزی آبی ودیم قابل کشت است .
شهرستان دهلران به عنوان قطب اصلی تولید محصولات کشاورزی از جمله گندم شناخته می‌شود. این شهرستان به محصولات پاییزه از جمله، گندم، جو و کلزا اختصاص یافته است.
کشاورزی مدرن در ایلام
استان ایلام در صرفه جویی منابع آبی و حفظ و ذخیره آب‌های سطحی از استان‌های موفق و پیشگام کشور بوده است.در استان ایلام بیش از ۲۰ هزار هکتار از اراضی را که به شکل سنتی آبیاری می‌شدند به صورت غرقابی تبدیل به آبیاری مدرن شده اند.100 هزار هکتار از پروژه های آب و خاک و سامانه های نوین آبیاری به منظور مدرن سازی سیستم های کشاورزی در استان ایلام در دست مطالعه و تدوین است. سامانه های مدرن آبیاری در استان ایلام از پیشرفت فیزیکی مطلوبی برخودار است. در سامانه گرمسیری نیز 38 هزار هکتار از اراضی کشاورزی ایلام تحت آبیاری و کشاورزی مدرن قرار می‌گیرد و این تحولی بزرگ در بخش کشاورزی ایلام است.
گلخانه هیدروپونیک یکی از دستاوردهای کشاورزی مدرن است .که با روش آب کشت یا کشت هیدروپونیک امکان پرورش گیاهان با کیفیت را در تمام فصل‌های سال فراهم کرده است .در روش کشت هیدروپونیک بر خلاف روش کاشت گیاه در خاک گیاهان بر بستری از آب غنی شده با مواد مغذی پرورش می‌یابند.با روش کشت هیدروپونیک می‌توان گیاهان و صیفی‌جات زیادی را پرورش داد.
در گلخانه هلیلان یک هزار و ۶۷۲ تن انواع محصولات گلخانه‌ای تولید می‌شود و از محل تولید این محصولات از خروج ۲.۷ میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری می‌شود.رونق مناطق کمتر برخوردار، فعال سازی مزیتهای نسبی تولید، دارای ظرفیت صادرات به کشورهای همسایه، استفاده از ظرفیتهای بومی گیاهان خودرو، مجهز به سیستم هوشمند فضای داخلی و دستگاه کنترل اقلیم ساز و تولید محصولات گلخانه ای طبیعی و سالم از مزایای این طرح است.
تولید کلزا در ایلام
کلزا گیاهی با مصارف خوراکی است که در شرایط مساعد دمایی و رطوبتی و مناطق معتدل رشد می کند . دارای طیف نسبتاً وسیعی از سازگاری اقلیمی است.این گیاه یکی از با کیفیت ترین دانه های روغنی به شمار می رود.روغن کلزا به دلیل داشتن اسیدهای چرب اشباع نشده و فاقد کلسترول و همچنین درصد بسیار پایین اسید اروسیک، از کیفیت تغذیه ای بالایی برخوردار است .همچنین تنوع زیادی در ترکیب اسیدهای چرب آن مشاهده می شود.
کلزا یکی ازمهم ترین گیاهان زراعی است که از دانه آن جهت تولید روغن استفاده می‌شود . همه ساله مزارع کلزا با رنگ زیبای زرد، طبیعت چشم‌نواز و دل‌انگیزی در استان ایلام به وجود می‌آورد تا علاوه بر تامین معیشت کشاورزان به نوعی زمینه کاهش وابستگی به واردات دانه‌های روغنی کشورمان را هم تثبیت کند.
این درحالی است که کشت این محصول کم آب بر و استراتژیک باعث افزایش حاصلخیزی وبهبود خاک می‌شود. به همین خاطر است که برای افزایش عملکرد در تولید گندم و همچنین افزایش پایداری تولید محصول استراتژیک گندم، کشت کلزا بهترین راهکار است که کشاورزان از گذشته‌ها در استان ایلام به کار گرفته‌اند.
وقتی کلزا در تناوب با گندم قرارمی‌گیرد، باعث کاهش آفات و بیماری‌ها و علف‌های هرز مزارع می شود. همچنین گندمی که بعد از کلزا کشت می‌شود افزایش عملکرد را به دنبال دارد . استان ایلام با توجه به اقلیم مناسب تولید گندم در زمینه تولید دانه روغنی کلزا نیز جایگاه مناسبی به خود اختصاص داده .براساس آمار در میزان تولید کلزا و همچنین در سطح زیر کشت این محصول، رتبه چهارم را در کشور به نام خود کرده است.
استان ایلام یکی از مناطق مستعد برای توسعه کشت کلزا است . در این راستا طی سال های اخیر سطح زیرکشت این محصول در استان افزایش یافته است. هم اکنون ایلام جزو شش استان برتر کشور در زمینه کشت کلزا است .۸۵۰۰ هکتار از اراضی استان زیر کشت کلزا رفته‌اند که از این اراضی ۱۵۰۰۰ تن محصول برداشت شود.
در این زمینه شهرستان دهلران بیشترین میزان تولید را به خود اختصاص داده است. بیش از ۸۰ درصد از دانه روغنی کلزای استان ایلام در این شهرستان تولید می‌شود. سطح زیر کشت دانه روغنی کلزا دهلران بیش از ۶ هزار و ۱۰۰ هکتار است که بیش از ۱۲ هزار تن محصول از این اراضی تولید می شود.
هرسال کلزاکاران استان ایلام با تولید این دانه روغنی علاوه بر تامین مایحتاج خود نسبت به کاهش وابستگی ایران به واردات دانه‌های روغنی گام‌های موثری برداشته‌اند.
سطح زیر کشت تولیدات و محصولات کشاورزی در ایلام
سلامت و امنیت غذایی به تولیدات و محصولات کشاورزی بستگی دارد . اگر خللی در تولید کشاورزی ایجاد شود می‌تواند امنیت غذایی یک کشور را به خطر تبدیل کند.پس حساسیت‌های کشورهای جهان در مورد مصرف محصولات کشاورزی و مواد غذایی سالم حاکی از توجه زیاد مسوولان و مصرف‌کنندگان در این کشورها به بحث تولیدات سالم در بخش کشاورزی است.
در این مقاله قصد داریم به بررسی سطح زیر کشت محصولات زراعی در استان ایلام بپردازیم.با رسان آب همراه باشید.
سطح زیر کشت شبکه های مدرن آبیاری و زهکشی به منظور تبدیل اراضی دیم به آبی از ۷۰ هزار هکتار به ۱۵۰ هزار هکتار افزایش یافته است. در این اراضی عمده محصولات زراعی نظیر گندم، جو، کلزا و ذرت کشت و برداشت می شود.
سطح اراضی زیر کشت دیم ایلام ۱۴۱ هزار و ۸۲۱ هکتار، سطح اراضی آبی زیر کشت ۹۸ هزار و ۲۴۶ هکتار و سطح زیر کشت باغات ۵ هزار و ۴۷۹ هکتار می باشد.
سطح اراضی زیر کشت دیم ایلام ۱۴۱ هزار و ۸۲۱ هکتار، سطح اراضی آبی زیر کشت ۹۸ هزار و ۲۴۶ هکتار و سطح زیر کشت باغات ۵ هزار و ۴۷۹ هکتار می باشد.
توسعه کشت گلخانه ایلام به ۲۶ هکتار از ۱۵ هکتار زیر رسیده است. همچنین مکان یابی ۹ سایت گلخانه ای با وسعیت ۳۲۲ هکتار که در صورت تخصیص آب مراحل اجرایی بعدی آنها انجام می شود.
سالیانه ۶۸۰ هزار تن محصولات زراعی و۲۴ هزار تن محصولات باغی در ایلام تولید می شود. به طور کلی سهم استان ایلام از کل سطح برداشت محصولات زراعی کشور حدود ۲/۲ درصد (رتبه ۱۷) است.
ما در مجموعه رسان آب به شما در شناخت بهتر و تهیه لوله و اتصالات کشاورزی کمک خواهیم کرد.
شما میتوانید برای خرید لوله های خرطومی و اتصالات کشاورزیوتحویل در شهر خودتان به سایت رسان آب مراجعه بفرمائیدوخریدی راحت و مطمئن را تجربه بفرمائید.
رسان آب
لوله واتصالات کشاورزی وصنعتی
مشاوره: 09001051369
